Upadłość konsumencka – czym polega i jak ogłosić upadłość krok po kroku

Coraz więcej osób zadaje sobie pytanie, czym polega upadłość konsumencka i czy w 2025 roku naprawdę można dzięki niej zacząć od nowa.
To nie tylko procedura prawna, ale też realna szansa, by osoby w trudnej sytuacji finansowej mogły odzyskać stabilność i spokój.
Poniżej wyjaśniamy, czym jest upadłość konsumencka os. fizycznej, jak ogłosić upadłość, co dzieje się z majątkiem dłużnika i jak wygląda plan spłaty wierzycieli oraz kto może być osobą ogłaszającą upadłość. 


Czym jest upadłość konsumencka

Upadłość to postępowanie upadłościowe, które dotyczy osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.
Jeżeli ktoś stał się niewypłacalny i nie jest w stanie spłacać swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, może złożyć wniosek o upadłość konsumencką.

Celem tej procedury upadłościowej jest oddłużyć dłużnika – umożliwić  umorzenie zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości – a jednocześnie zaspokoić wierzycieli w możliwym zakresie.
Dzieje się to poprzez likwidację majątku albo ustalenie planu spłaty wierzycieli.

Zasady określa ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe. To ona wskazuje, kiedy można ogłosić upadłość i co obejmuje masa upadłości.


Kiedy można ogłosić upadłość

Aby ogłosić upadłość, należy spełnić określone warunki.
Najważniejszy z nich to niewypłacalność, czyli sytuacja, w której dłużnik utracił zdolność do spłaty zobowiązań przez co najmniej trzy miesiące.
Jeżeli dłużnik nie posiada majątku lub jego majątek nie wystarcza na pokrycie kosztów, sąd mimo to może ogłosić upadłość, uznając, że znajduje się w trudnej sytuacji finansowej.

Rażące niedbalstwo i zwiększenie stopnia niewypłacalności

Zdarza się, że dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
W takiej sytuacji sąd może odmówić natychmiastowego umorzenia długów i zamiast tego ustalić dłuższy plan spłaty.
Przykładowo, jeśli ktoś nadal zaciągał kredyty, choć wiedział, że jest niewypłacalny, istotnie zwiększył jej stopień umyślnie, co wpływa na ocenę sądu.


Jak złożyć wniosek o upadłość konsumencką

Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dłużnika.
Złożenie wniosku o upadłość odbywa się na urzędowym formularzu, który zawiera:

dane osobowe dłużnika,

opis przyczyn niewypłacalności,

wykaz majątku dłużnika i części majątku wyłączonych z egzekucji,

listę wierzycieli i wysokość zadłużenia,

informacje o dochodach oraz zobowiązaniach wynikających z rent lub świadczeń.

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości – krok po kroku

  1. Złożyć wniosek na formularzu z załącznikami.

  2. Opisać dokładnie, dlaczego nie można spłacić długów.

  3. Dołączyć dokumenty potwierdzające zobowiązania.

  4. Wnieść opłatę sądową.

  5. Oczekiwać na decyzję – sąd może ogłosić upadłość osoby fizycznej lub odrzucić wniosek z powodów formalnych.


Co dzieje się po ogłoszeniu upadłości

Po ogłoszeniu upadłości, sąd wyznacza syndyka, który zarządza masą upadłości.
W jej skład wchodzą składniki majątku: nieruchomości, ruchomości, środki na koncie, a także część wynagrodzenia.
To proces zwany likwidacją majątku upadłego. Po sprzedaży majątku syndyk przekazuje środki wierzycielom.

Często jednak dłużnik nie posiada żadnego majątku – wtedy sąd może zastosować umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty.
W innych przypadkach ustala się plan spłaty wierzycieli.


Jak przebiega postępowanie upadłościowe

Postępowanie upadłościowe dzieli się na etapy:

  1. Złożenie wniosku i jego rozpoznanie.

  2. Ogłoszenie upadłości przez sąd.

  3. Ustalenie masy upadłości.

  4. Likwidacja majątku.

  5. Przygotowanie planu spłaty wierzycieli.

  6. Umorzenie zobowiązań po wykonaniu planu.

W ramach planu spłaty wierzycieli dłużnik dokonuje regularnych spłat przez określony czas.
Sąd kontroluje dokonywanie jakichkolwiek spłat w ramach planu, a po jego zakończeniu może umorzyć zobowiązania upadłego.


Rola syndyka i masa upadłości

Syndyk pełni kluczową rolę – zarządza majątkiem dłużnika, ustala skład masy upadłości i prowadzi likwidację majątku upadłego.
To on nadzoruje sprzedaż mienia i przekazuje pieniądze wierzycielom.
Po ustaleniu planu spłaty wierzycieli, syndyk nadal kontroluje, czy dłużnik wywiązuje się z obowiązków.


Upadłość konsumencka a przedsiębiorca

Były przedsiębiorca może również skorzystać z tej procedury, jeśli zakończył działalność gospodarczą i nie jest już wypłacalny.
W takiej sytuacji sąd sprawdza, czy dłużnik nie doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień poprzez rażącego niedbalstwa.
Jeżeli tego nie zrobił – może ogłosić upadłość konsumencką i uzyskać oddłużenie.


Jakie korzyści daje upadłość konsumencka

Upadłość konsumencka osoby fizycznej daje realną szansę na nowy start:

zatrzymuje egzekucje komornicze,

chroni przed wierzycielami,

umożliwia spłacić część długów w ramach planu spłaty,

pozwala na umorzenie zobowiązań,

zapewnia spokój i stabilność.

Po zakończeniu postępowania upadłościowego, dłużnik może odbudować swoją wypłacalność i zacząć nowe życie bez presji długów.


Ile trwa upadłość konsumencka 2025

W 2025 roku czas trwania zależy od sytuacji finansowej dłużnika i ilości wierzycieli.
Zazwyczaj cała procedura zajmuje od kilku miesięcy do 3 lat.
Jeśli dłużnik nie posiada majątku, sąd może zakończyć sprawę szybciej – poprzez umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty.
Po wykonaniu planu spłaty wierzycieli, pozostałe zobowiązania upadłego zostają umarzone.


Upadłość konsumencka a BIK i rejestry dłużników

Po ogłoszeniu upadłości, informacja trafia do BIK i właściwego rejestru.
Po zakończeniu postępowania upadłościowego i upływie określonego czasu (w większości przypadków 5 lat) wpis jest usuwany.
Dzięki temu osoba może ponownie korzystać z kredytów i odbudowywać wiarygodność.
W tym okresie należy unikać dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planów, które nie zostały zatwierdzone przez sąd.


Czym jest bankructwo osoby fizycznej

Wiele osób myli pojęcia upadłość konsumencka i bankructwo osoby fizycznej.
W praktyce ogłosić bankructwo to to samo, co ogłosić upadłość konsumencką.
Oznacza to prawne potwierdzenie, że dłużnik nie jest wypłacalny i potrzebuje ochrony przed wierzycielami.


Podsumowanie – nowy początek bez długów

Upadłość konsumencka to szansa na nowe życie dla osób, które znalazły się w spirali zadłużenia.
Po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, sąd może ogłosić upadłość, wyznaczyć syndyka i przyjąć plan spłaty wierzycieli.
Po jego wykonaniu następuje umorzenie zobowiązań upadłego.

Nawet jeśli dłużnik nie posiada żadnego majątku, upadłość konsumencka bez majątku daje możliwość pełnego oddłużenia.
Naświetlamy zawiłości w kontekście upadłość konsumencka i pokazujemy, że nawet najbardziej skomplikowane sprawy można rozwiązać z pomocą prawa.
Upadłość to nie koniec – to nowy początek dla każdego, kto chce odzyskać spokój i finansową wolność.