Czym jest zrzeczenie się spadku?
Zrzeczenie się spadku to czynność prawna, która pozwala potencjalnemu spadkobiercy na uniknięcie dziedziczenia majątku zmarłego. Warto wiedzieć, że jest to zupełnie inna procedura niż odrzucenie spadku po śmierci spadkodawcy. Zrzeczenie się dziedziczenia odbywa się jeszcze za życia spadkodawcy na podstawie umowy notarialnej.
Jakie są różnice między zrzeczeniem a odrzuceniem spadku?
- Zrzeczenie się dziedziczenia – to umowa zawierana między przyszłym spadkobiercą a spadkodawcą, podpisywana u notariusza. Skutkuje tym, że zrzekający się oraz jego zstępni (chyba że umowa stanowi inaczej) nie są powołani do dziedziczenia. W takiej sytuacji nie ma znaczenia pozostawiony testament.
- Odrzucenie spadku – to jednostronne oświadczenie o odrzuceniu spadku, które należy złożyć w sądzie lub u notariusza w ciągu 6 mies. od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania.
Kiedy można zrzec się dziedziczenia?
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia może zostać zawarta wyłącznie w trakcie życia spadkodawcy. Po jego śmierci taka możliwość już nie istnieje – wówczas pozostaje wyłącznie możliwość odrzucenia spadku w terminie sześciu miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy lub od momentu, gdy spadkobierca dowiedział się o swoim powołaniu do spadku.
Jak wygląda procedura zrzeczenia się dziedziczenia?
1. Zawarcie umowy przed notariuszem
Umowa o zrzeczenie się spadku musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. Bez zachowania tej formy umowa będzie nieważna.
2. Skutki prawne umowy
- Spadkobierca i jego zstępni nie nabywają spadku po spadkodawcy (chyba że w umowie postanowiono inaczej).
- Możliwe jest uchylenie skutków tej umowy poprzez jej unieważnienie lub zawarcie nowej umowy o uchylenie zrzeczenia się dziedziczenia.
3. Koszty i formalności
Koszty związane z umową zależą od taksy notarialnej, która jest ustalana na podstawie wartości majątku spadkodawcy. W celu zawarcia umowy należy udać się do kancelarii notarialnej i przedstawić wszystkie niezbędne dokumenty.
Odrzucenie spadku po śmierci spadkodawcy
Jeśli spadkobierca nie zrzekł się dziedziczenia za życia spadkodawcy, ale nie chce nabyć spadku po jego śmierci, może skorzystać z możliwości odrzucenia spadku.
Jak i gdzie złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku?
Oświadczenie można złożyć u notariusza lub w sądzie rejonowym, który jest właściwy dla miejsca zamieszkania spadkobiercy. Na to działanie jest przewidziany termin 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o powołaniu do spadku.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
Jeśli spadkobierca nie złoży oświadczenia o odrzuceniu spadku, to spadek następuje z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że odpowiada on za długi spadkowe tylko do wysokości wartości odziedziczonego majątku.
Kiedy warto zrzec się lub odrzucić spadek?
- Jeśli w skład spadku wchodzą długi, których spadkobierca nie chce przejąć.
- Jeśli spadkodawca pozostawił majątek, którego zarządzanie wiąże się z wysokimi kosztami.
- Gdy spadkobierca chce uniknąć sporów rodzinnych związanych z podziałem spadku.
Podsumowanie
Zrzeczenie się dziedziczenia to formalna umowa notarialna zawierana jeszcze za życia spadkodawcy, natomiast odrzucenie spadku to akt prawny dokonywany po jego śmierci. Obie opcje mają istotne konsekwencje prawne i finansowe, dlatego warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach spadkowych. Ważne jest, aby pamiętać o terminie 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku, jeśli spadkobierca nie chce nabyć majątku wraz z jego zobowiązaniami.